Zoals ik op jou invoel

Ricardo en zijn vrouw Tess runnen een paranormale hulplijn. Ze zijn 24 uur per dag bereikbaar. Niet om geld te verdienen, zeggen ze, maar om mensen te helpen.

Hij heet Richard Koenst. Of Ricardo. Dat ligt eraan welke telefoon hij opneemt. Een forse, blonde gestalte in Tommy Hilfiger-shirt. Getrouwd met Tess Kuling, een frêle vrouw met doordringende ogen, zwaar opgemaakt in bruin- en rozetinten. Hij werkt voor ‘paragnosten-online.nl’ en samen runnen ze paragnosten.nu. Met de nadruk op ‘nu’. Zeven dagen per week, vierentwintig uur per dag, zijn ze beschikbaar. Op ieders nachtkastje ligt een telefoon. Van elf uur ’s avonds tot drie uur ’s nachts staan die roodgloeiend. ‘Dan kunnen mensen hun vrienden niet meer bellen. En ze hebben toch behoefte aan een gesprek.’

Zo’n gesprek verloopt bijvoorbeeld als volgt: ‘Hallo, met Paragnosten.nu, met Richard spreek je.’ (…) ‘Hoe heet je?’ (…) ‘Goedemorgen Sheila.’ (…) ‘Wat er op korte termijn gaat gebeuren? Op welk vlak?’ (..) ‘Op je werk. Ik heb heel sterk het gevoel dat je aan het solliciteren bent. Klopt dat?’ (…) ‘Dat nog niet. Wat voor opleiding heb je?’ (…) ‘Ja, kijk, ik kan wel zeggen dat je stewardess moet worden, maar als jij medicijnen hebt gedaan, is de kans natuurlijk klein dat je wordt aangenomen.’ (…) ‘Ik heb heel sterk het gevoel dat jij met mensen moet werken. In de zorg, in de verpleging.’ (…) ‘Gezondheidswetenschappen. Dan zat ik dus in de goede hoek.’ (…) ‘Nee, dat voel ik ook wel, maar dat kan ook niet met jouw opleiding. Ik zou op een aantal managementfuncties in de medische wereld solliciteren. Zoals ik op jou invoel…’

‘Ik heb heel sterk het gevoel dat je aan het solliciteren bent. Klopt dat?’

Hun Vinex-woning in Den Haag Leidschenveen heeft twee verdiepingen en een ruim dakterras. Terwijl Richard boven dit gesprek voert, achterover geleund in een leren fauteuil, met gesloten ogen trekkend aan zijn Marlboro Wides, zit Tess beneden in de praktijk. Een groot, licht vertrek vol droomvangers en afbeeldingen van engelen. Aan de muur hangen bosjes veren, bijeengehouden door leren veters. Kristallen liggen op een konijnenvachtje naast de computer. In de kast staan spirituele naslagwerken zij aan zij met Dan Brown, Nicci French, Harry Potter.

Tess beantwoordt sms-jes. Van Sabrina, 21 en op Koninginnenacht door haar vriend gedumpt. Een jongen die verveeld zijn middelvinger opsteekt op de foto die Sabrina haar stuurde. Opdat Tess die ‘door de rook kon halen’, een reinigingsritueel. Sabrina is een moeilijk geval, vindt Tess. Want mensen willen niet altijd de waarheid horen. ‘Ik zeg haar: het kan goed komen, maar gun die jongen wat ruimte. Maar nee, zij blijft hem sms-en.’ Net zoals ze dat met Tess doet. Vier, vijf keer per dag stuurt ze een bericht. Een consult van vijfhonderd tekens, vier sms-jes, kost zes euro. ‘Ik probeer wel eens duidelijk te maken dat ze niet zoveel moet sms-en. Maar ja, ik heb liever dat ze naar mij komt dan dat ze naar zo’n dokter Mambo gaat, met rare rituelen en dure flesjes kruidendrank.’ Sabrina gebruikt haar pre-paid beltegoed, voegt Tess toe, ze weet dus precies wat ze uitgeeft.

Ray, een Vlaamse kapper, levert hun maandelijks naar schatting 1600, 1800 euro op.

Zo hebben ze nog een vaste klant: Ray, een Vlaamse kapper. Die levert hun maandelijks naar schatting 1600, 1800 euro op. In Nederland is het maximumtarief voor 0900-lijnen 80 cent, in België 1,50 per minuut. Daar houden Tess en Richard respectievelijk 55 en 85 cent aan over. De Belgische wetgeving is ook anders. Na tien minuten blokkeert de overheid het gesprek om de consument tegen zichzelf te beschermen. Voor Ray geen punt, die belt gewoon terug – aan de anderhalve minuut opstartkosten heeft hij maling. De gekste dingen wil hij weten. Vandaag vraagt hij of hij er goed aan heeft gedaan om een plasma-tv van 1400 euro te kopen. ‘Heel goede beslissing’, vindt Richard. ‘Heb je eindelijk iets voor jezelf. Maar ik voel heel sterk dat dat bij je vriendin niet in goede aarde gaat vallen. Dus houd er rekening mee dat ze dat gaat laten merken.’

Tess Kuling van Tess’s Spiritual Stuff. Ook zij heeft lang moeten zoeken. Vierenvijftig baantjes heeft ze gehad, van interieuradviseuse tot telemarketeer. Ze kon nergens aarden, tobde met haar gezondheid. Via via kwam ze terecht bij Peter van den Hurk, die zich paragnost en carrière-adviseur noemde. Vooral dat laatste sprak haar aan. ‘Ik liep naar binnen en hij zei meteen: “Wat een sterke energie komt daar binnen!” Heel bijzonder dat hij dat zag, want op dat moment voelde ik me helemaal niet sterk.’ Achteraf denkt ze dat ze niet goed in haar vel zat doordat ze altijd haar gaven ontkende. Haar overgrootmoeder kon tafels laten dansen, haar grootmoeder wist, zonder in het spoorboekje te kijken, precies hoe laat de treinen gingen. En zij droomde vier dagen voor de Lockerbie-ramp dat er een vliegtuig neerstortte. Toeval? ‘Toeval bestaat niet,’ staat er op haar website, ‘de dingen vallen je toe. Het is dan ook geen toeval dat u nu bij ons terecht bent gekomen.’

Haar overgrootmoeder kon tafels laten dansen, haar grootmoeder wist, zonder in het spoorboekje te kijken, precies hoe laat de treinen gingen.

Ze begon voor zichzelf. Eerst vanuit huis en op paranormaal beurzen, toen in een klein winkelpandje op de Mauritskade. Een toplocatie in Den Haag. Kamerleden kwamen langs met vragen over de verkiezingsuitslag (soms stuurden ze een bode; de winkel lag nogal in het zicht). En toen ze Harry Mens een keer voor het stoplicht zag staan, gaf ze hem haar kaartje. Een half jaar later zat ze in zijn tv-programma ‘Business Class’. Laurentien en Constantijn zouden nog een baby krijgen, voorspelde ze, Willem-Alexander en Máxima zouden nog een jaartje wachten. De beurs zou heen en weer gaan maar zich aan het eind van het jaar herstellen. Alles wat ze had gezegd kwam uit! De zaken gingen steeds beter lopen.

In de kroeg ontmoette ze Richard, ook gescheiden. Hij wilde haar wel helpen. Sinds twee jaar hebben ze een bloeiend bedrijf, met consulten aan huis, een webcam- een chat, en een sms-service (de laatste is vooral onder kantooruren in trek). Tess legt tarotkaarten, leest hand, reinigt aura’s, legt contact met overledenen. Ze is helderziend, helderhorend, helderruikend. Met kruiden heeft ze de geest van een klein meisje uit een oud Haags pand verdreven. Vermoedelijk zat die daar al sinds de Tweede Wereldoorlog. ‘s Nachts hield ze de bewoners uit hun slaap.

Wanneer je haar langer aankijkt, doorvraagt, wordt Tess een beetje nerveus. ‘Ik was gescheiden,’ zegt ze zachtjes, ‘had een kind en leefde op een flatje van de WW en een beetje WAO, 700 euro in de maand. Ik had ook m’n hand kunnen blijven ophouden. Maar ik heb er iets van gemaakt. Het is een eerlijke, zuivere, integere lijn, waar mensen hulp van krijgen. We krijgen goede reacties. En als ze niet tevreden zijn, nou, dan bellen ze gewoon niet meer.’

‘Kun jij dan ook lepels buigen, mama? Net als Uri Geller?’ ‘Nee,’ antwoordt Tess, ‘dat is telekinese, en dat zijn heel gevaarlijke krachten.’

Ze is nu 42. Met Richard kreeg ze nog een dochter, deze zomer komt de derde. Haar dochter van elf woont bij haar vader, hier in de buurt. Tussen de middag komt ze lunchen. Boterhammen met kroketten, zelf gemaakt in de frituurpan. Aan tafel vraagt ze: ‘Kun jij dan ook lepels buigen, mama? Net als Uri Geller?’ ‘Nee,’ antwoordt Tess, ‘dat is telekinese, en dat zijn heel gevaarlijke krachten.’ Het kind is beslist. ‘Ik vind het onzin’, zegt ze. ‘Volgens mij haal je het gewoon uit je kaarten. Uit dat boekje wat daar bij zit.’ ‘Dat is omdat jij niet gelooft’, zegt haar moeder. ‘Dat is jouw keuze.’ Tess’ eerste man vond het maar niks hoe ze zich ontwikkelde, vertelt ze als haar dochter weer naar school is. ‘Je hebt altijd te maken met vooroordelen in dit vak. En een kind moet je niet dwingen.’

Het geluid van een rinkelende fietsbel klinkt: teken dat er een sms is binnengekomen. Het is Sabrina weer: ‘goed komen met mij betekend dat ook dat ron weer bij mij terugkomt.’ Tess zucht. ‘Ik heb haar juist gerustgesteld, en gezegd dat het met háár wel weer goed komt. Maar dat hij terug komt, daar kan ik geen garantie op geven.’ Dat tikt ze dus terug. Sabrina noemt ze ‘lieverd’.

Weer een fietsbelsignaal, dit keer voor Richard. ‘Daar is er een die wil dat ik langs kom. ”Raak ik snel zwanger?”’ leest hij van het beeldscherm. Tess lacht. ‘Dat zijn de grapjes die we samen maken.’ Op dit soort vragen geven ze geen antwoord. In medische kwesties moet je je niet mengen, vinden ze. Kijk hoe Jomanda het heeft verpest met Sylvia Millecam. Niet handig. ‘En als ze vragen “ben ik al zwanger?” zeggen we: koop gewoon een Predictor test.’

‘Daar is er een die wil dat ik langs kom. ”Raak ik snel zwanger?”’ leest hij van het beeldscherm.

Het liefst, zegt Richard, helpt hij mensen met praktische, aardse zaken. Faillissementen, juridische kwesties. Communiceren met overledenen is niks voor hem. ‘Ik zou het misschien wel kunnen, maar ik begrijp niet waarom iemand dat zou willen.’ Paragnost, ach. Zelf spreekt hij liever van intuïtie en een groot empathisch vermogen. Daarmee heeft hij altijd zijn brood verdiend. Ook toen hij nog in Spanje woonde en in grafmonumenten deed. Hun huidige bedrijf, denkt hij, voorziet in een enorme maatschappelijke behoefte. ‘Veel mensen zijn eenzaam, hebben geen vrienden, hebben gebroken met hun ouders. Voor een intake bij de RIAGG moet je zes weken wachten. Een psycholoog kun je niet op zondag bellen. En stichting Korrelatie is nu alleen nog beschikbaar van zes tot acht uur ‘s avonds. Als je dat allemaal wegbezuinigt, moet je als overheid niet vreemd opkijken als anderen in dat gat springen.’

Zoals zij. Richard claimde vast de domeinnamen astrologen.nu en helderzienden.nu. Het liefst zouden Tess en hij verder groeien naar een bedrijf met tientallen werknemers. Dan hoeven ze zelf niet meer naast de telefoon te slapen. Want van de gesprekken die anderen voeren, houden ze als uitbaters dertig cent over per gewerkte minuut. Advertenties vormen de enige kostenpost, al is het niet goedkoop om bovenaan in google te komen. Op dit moment werken ze met vijf freelancers. Die hebben ze niet allemaal live ontmoet. ‘Sommigen zitten helemaal in Maastricht, die laat je dan niet overkomen.’ Wel zijn ze gescreend via de webcam. Ze mogen de mensen niet bang maken, en het gesprek niet opzettelijk rekken. Want dat gebeurt ook veel in de hulplijnenbranche, zegt Tess. ‘Er zit veel kaf tussen het koren.’ Richard noemt de lijn Club Sense: die exploitanten, zegt hij, zijn binnen korte tijd miljonair geworden. Ze bieden geen erotiek of helderziend advies, in de meeste gevallen alleen een praatje. ‘Daar werken wel duizend vrouwen voor. Maar die zijn echt commercieel, hoor. Als iemand een man daar twaalf uur aan de telefoon heeft gehouden, trekken ze een fles champagne open.’

Zoiets zouden zij nooit doen. Zij willen mensen helpen. Ze vinden: ‘Daar komt ook een stuk verantwoordelijkheid bij kijken.’ Zondag komt Ray bij hen barbecue-en, helemaal uit Vlaanderen. Voor het eerst. Dan zal Richard hem aan het verstand proberen te brengen dat hij echt niet voor elk wissewasje hoeft te bellen. Bel eens in de week, zal hij zeggen.

De namen van de klanten zijn i.v.m. privacy gefingeerd.

* Omdat veel paragnosten opereren onder meerdere domeinnamen, is moeilijk te zeggen hoeveel paranormale hulplijnen er in Nederland zijn. Een schatting (in 2008) is 75, met 750 tot duizend werknemers en een belvolume van 2,5 tot 3 miljoen minuten per maand.

* Spirituele hulplijnen vallen in een grijs gebied van de Telecomwet. Soms wordt hun een 0900-nummer toegekend voor ‘serieuze dienstverlening’. Met een 0909-nummer vallen diezelfde dienstverleners onder ‘amusement’. Sinds de zomer van 2008 moeten 0900-nummers vooraf melden hoeveel het telefoontje maximaal gaat kosten. Voor 0909-nummers geldt die verplichting niet. Verder zijn er spirituele hulpverleners die op internet adverteren met hun 06-nummer en voor een telefonisch consult meer dan 80 cent per minuut rekenen.

* Richards uitspraken over hulpverlening kloppen niet helemaal. Klachten over wachttijden bij de RIAGG zijn bekend. De hulplijn van stichting Korrelatie is open van negen uur ’s ochtends tot zes uur ’s avonds, voor dertig cent per minuut. Vrijwilligers van Sensoor, voorheen SOS Telefonische Hulpdienst, bieden 24 uur per dag een luisterend oor tegen lokaal tarief, vijf cent voor het landelijke nummer.